: درباره كلاچ ماشین

كلاچ یك وسیله انتقال نیرو به صورت قطع و وصل از موتور به جعبه دنده (گیربكس) است. با كلاچ كردن می‌توان ارتباط بین موتور و جعبه دنده را برای مدت كوتاهی قطع و پس از رها كردن كلاچ، دوباره آن را برقرار كرد. قطع و وصل انتقال نیرو از موتور به جعبه دنده می‌تواند به دلایل زیر انجام شود:

الف) روشن كردن موتور: برای راه‌اندازی آسان موتورهای احتراقی باید آنها را از بار آزاد كرد و موتور را با حداقل دور لازم به دوران درآورد. معمولاً روشن كردن موتور خودروهای سواری در حالتی انجام می‌شود كه كلاچ گرفته شده و گیربكس در حالت خلاص باشد.

ب) انتقال گشتاور یا ایجاد ارتباط برای آغاز حركت خودرو از دیگر وظایف كلاچ است؛ به طوری كه نیروی حاصل از احتراق در سیلندر موتور كه موجب دوران میل لنگ و فلایویل می‌شود توسط این مجموعه به گیربكس و سپس چرخ‌ها انتقال می‌یابد. حركت خودرو از حالت سكون باید به نرمی صورت گیرد بنابراین ارتباط موتور و گیربكس باید به تدریج برقرار شود كه این وظیفه مهم را نیز كلاچ به عهده دارد.

ج(تعویض دنده هنگام حركت و یا خلاص كردن دنده به منظور توقف خودرو و روشن نگه داشتن موتور: تغییرات سرعت در خودرو اجتناب ناپذیر و كاملاً طبیعی است. شروع حركت و یا كاركرد در حالت‌های مختلف با توجه به وضعیت جاده، تعداد سرنشین، سرعت مورد نظر و غیره از عوامل اصلی این تغییرات شمرده می‌شود. راننده به كمك كلاچ می‌تواند هماهنگ با تغییرات سرعت عمل كند و همچنین در زمان‌های دلخواه، گشتاور انتقال از موتور به گیربكس را قطع و شرایط مناسب را برای توقف خودرو فراهم آورد.

د) خنثی سازی ضربه‌ها: نوسان پدال گاز در شرایط مختلف كاری باعث ایجاد اختلاف دوران و گشتاور بین موتور و گیربكس و تولید شوك و ضربه می‌شود كه خنثی سازی این ضربات را نیز سیستم كلاچ انجام می‌دهد زیرا در صورت انتقال ضربه، قطعات درگیر شونده در گیربكس، گاردان، دیفرانسیل و چرخ‌ها به تدریج دچار خوردگی و لقی می‌شوند و این موضوع علاوه بر افت نیروی انتقالی، آسیب و حتی شكستگی قطعات را در پی خواهد داشت و باعث ایجاد سر و صدا و لرزش در خودرو می‌شود. هـ) در شرایط ویژه و لحظه‌ای، ممكن است یك قطع ارتباط ناقص (نیم كلاچ) لازم باشد. به عنوان مثال در حركت آرام وسیله نقلیه، به كمك نیم كلاچ و یا بكسباد كلاچ و قطع ارتباط در موارد اضطراری، هنگامی كه كلاچ تحت تاثیر نیروهای غیرقابل تحمل قرار می‌گیرد، كلاچ یك كلید اطمینان برای جلوگیری از اثر بار زیاد و پیش‌بینی نشده بر قطعات موتور و همچنین دستگاه‌های انتقال قدرت است.